Rebecca Meijer van Straten

Introductie Dietz Hagen Koblischek (van) Koelen Koenen de Meij van Schalkwijk van Straten
Parenteel Rebecca Meijer Kwartierstaat Rebecca Meijer Persoonskaart Rebecca Meijer Kwartierstaat Hans van Straten Persoonskaart Levie van Straten Persoonskaart Ernst van Straten In Memoriam In Memoriam Fotogallerij Fotogallerij Documenten Documenten
Inleiding
Rebecca Meijer van Straten is het begin en het einde van een tijdperk. Ze is hierdoor de rode lijn in het familieverhaal, maar is tevens de grote spelbreker in het onderzoek. Ze is Joods waardoor het lastig is haar exacte geboorte te achterhalen. Daarnaast was ze niet gebonden aan één woonplaats. Dit verhaal zal met name een uiteenzetting zijn van de gevonden informatie. Hier zit helaas ook tegenstrijdige en lastig te plaatsen informatie in.

Rebecca Meijer van Straten
Volgens haar overlijdensakte is zij overleden op 10-2-1838 te Bolsward op 96 jarige leeftijd. Dat betekent dat ze geboren is in 1741 of 1742. Als geboorteplaats wordt Frankfurt am Main genoemd. Ze is de dochter van Meijer Salomons en Racheltje Israëls. J.J. van Straaten heeft onderzoek laten verrichten in Frankfurt am Main. Hoewel hij geen waarde hecht aan dat onderzoek neem ik het toch mee in dit verhaal. Ook omdat hij niet gezegd heeft waarom hij daar geen waarde aan hecht. Volgens dat onderzoek is zij geboren in 1741 en is zij de dochter van Salomon Joseph Meijer. De naam van de moeder is niet opgegeven.

Woonplaatsen
Waar ze vanuit Frankfurt am Main naar toe ging is niet duidelijk. Ze wordt in Nederland voor het eerst in 1774 gesignaleerd en wel in Pekel A. Ze is dan getrouwd met Salomon Ysaks. Ze zijn met attestatie vanuit Esens in Ostfriesland vertrokken. Ze verlaten in 1782 Pekel A, waarna ze in 1784 in Bolsward worden gesignaleerd. In 1792 vertrekt ze naar Stavoren, vermoedelijk tezamen met Beerent Josephs. In 1798 komt ze samen met Beerent Josephs uit IJlst terug naar Bolsward.

Haar echtgenoten
Salomon Ysaks
Salomon Ysaks is, voor zover bekend, haar eerste man. Ze komen vanuit Esens naar de Pekel A. In 1774 is Salomon als knecht in dienst bij Heiman Levi. In 1779 wonen ze in een huis op de dijk in Pekel A. Salomon is daar slachter. Op 24-3-1779 loopt een gerechtelijke zaak tegen Salomon. Hij wordt beschuldigd van vervalsing van zijn attestatie, die hij van Hegittermann, burgermeester van Esens, zou hebben gekregen. Hij zou daar schapen hebben gestolen en daarom gevlucht zijn. Op 31-8-1782 wordt hij wederom beschuldigd en wel van een diefstal die hij op 19-8-1782 geplaagd zou hebben. Ditmaal ontvlucht hij Pekel A, tesamen met zijn vrouw. Wanneer hij geboren en getrouwd is, is niet bekend. Zijn overlijden zou in 1787 zijn geweest. Dit staat althans in een akte van notoriteit van Salomon Salomons van Straten, welke is toegevoegd aan zijn huwelijkse bijlagen.

Salomon Benjamins
Salomon Benjamins is waarschijnlijk dezelfde als Salomon Ysaks. Salomon Benjamins wordt alleen genoemd als vader van Racheltje Salomons van Straten, echter wel consequent. Gezien Rachel's geboortejaar (1781), kan het haast niet anders dan dat hij dezelfde is als Salomon Ysaks. Rebecca was in ieder geval van 1774 tot 1787 met Salomon Ysaks getrouwd, hoewel de trouwakte zelf niet is gevonden.

Beerent Josephs
Beerent Josephs is Rebecca's laatste echtgenoot. Hij overleed op 20-9-1808 te Bolsward op 59 jarige leeftijd. Hij is dus in 1748 of 1749 geboren. In 1787 was hij volgens de schrijver van 'De Joden van Bolsward' reeds in Bolsward. Hij kreeg op 25-9-1787 een wapen uitgereikt in de strijd tegen de patriotten. In november 1789 kregen Beerent en Rebecca hun enige gezamelijke kind. Gezien het overlijden van Rebecca's eerste man en de geboorte van Beerent's kind moeten Rebecca en Beerent in 1788 of 1789 zijn getrouwd, mede doordat de rouwperiode 1 jaar schijnt te zijn. Als je de speciekohieren er op na slaat, dan zie je echter dat Rebecca tot en met 1792 bekend staat als 'de weduwe van Salomon Izak'. In 1792 zou zij samen wonen met iemand die uit IJlst is gekomen. Ze vertrekken vervolgens richting Stavoren. Daar is echter nog geen spoor van hen gevonden. Beerent duikt vervolgens weer op in IJlst. Hij is dan uit Amsterdam afkomstig. Hij woont daar tot 1798, ogenschijnlijk alleen. Hij vertrekt vervolgens naar Bolsward. Enkele akten uit het Nedergerecht verraden z'n verbondenheid met Rebecca Meijer. Hun trouwakte is echter nooit gevonden.

Haar kinderen
Racheltje Salomons van Straten
Racheltje is het oudste kind van Rebecca. Ze is in de Pekel A geboren in maart 1781. Bij haar hertrouwen op 23-5-1819 wordt vermeld dat ze de dochter is van Salomon Binjamin. In de bijlagen wordt hij Salomon Benjamins genoemd. Ook bij haar overlijden wordt haar vader Salomon Binjamins genoemd. Op 20-3-1801 gaat ze in ondertrouw met Adam Izaaks Koopmans. Hij is geboren rond 1778 te Leeuwarden en overleden op 27-4-1818 te Bolsward. Volgens 'De Joden van Bolsward' hebben ze samen een bloeiende handel in manufacturen op de hoek van de Oeversteeg, welke nu Driepostensteeg heet. Ze trouwde vervolgens op 23-5-1819 met Isak Barends van Staveren. Isak is in 1795 te Amsterdam geboren. Hij werd in 1818 door de kille aangesteld als schoolonderwijzer, voorzanger en beestensnijder. Daarmee verdiende hij fl. 208,- per jaar. Lang heeft het huwelijk niet geduurd. Racheltje overleed op 14-12-1823 te Bolsward.

Goutje Salomons van Straten
Goutje is het tweede kind van Rebecca. Volgens haar overlijdensakte is zij geboren te Bolsward. Ze is overleden op 13-4-1854 te Bolsward. Ze is 73 jaar geworden. Dat zou echter betekenen dat ze in 1780 of 1781 geboren zou moeten zijn. Toen woonde het echtpaar echter nog in Pekel A. Hieruit valt af te leiden dat of haar leeftijd niet klopt of haar geboorteplaats. Volgens diezelfde overlijdensakte was zij getrouwd met Philip Heimans Drukker. Dit wordt bevestigd door de overlijdensakte van Philip. Philip overleed op 21-2-1847 en werd 75 jaar. Hij was koopman en is geboren te Amsterdam.

Salomon Salomons van Straten
Salomon is het derde kind van Rebecca en haar laatste kind van Salomon Ysaks. Salomon werd volgens een akte van notoriteit geboren in december 1787 te Bolsward. Zijn vader was toen waarschijnlijk al overleden. Hij werd later muzikant en koopman. Vreemd genoeg wordt Salomon volgens 'Geschiedenis van de Joodse gemaanschap in de Pekela's 1683-1942' al in 1785 in Pekel A gesignaleerd, waarbij hij wel zoon is van de hier genoemde ouders. Helaas vermeld het genoemde boek geen bron. Op 16-10-1814 trouwt hij te Bolsward met Betje Benjamins Israels. Het besnijdenisregister waar hij in vermeld stond was toen al verloren gegaan. Hij overlijdt op 14-10-1863 te Bolsward.

Meyer Berends van Straten
Meyer is het laatste kind van Rebecca en het enige kind met Beerent Josephs. Hij is op 27-11-1789 geboren te Harlingen en op 4-12-1789 te Harlingen is besneden door Levie Jacob de Beer. Dat besnijdenisregister is ondertussen ook verloren gegaan. Rebecca werd toen trouwens Rabeke van Bolsward genoemd. Volgens 'Geschiedenis van de Joodse gemaanschap in de Pekela's 1683-1942' werd Meyer al in 1787 in Pekel A gesignaleerd, waarbij hij wel zoon is van de hier genoemde ouders. Helaas vermeld het genoemde boek geen bron. Hij werd later muzikant en koopman. Hij trouwde op 15-10-1815 met Hinne Benjamins Leermans. Hij overlijdt op 7-12-1852 te Bolsward.

Haar beroep
V.w.b. haar beroep zijn er alleen gegevens uit haar periode met Beerent Josephs bekend. Zij was toen koopvrouw. Zij en Beerent hebben in 1802 en 1805 geld geleend voor hun handel. De eerste keer leenden zij fl. 300,- van Elkan Yzack Levij i.v.m. een misrekening van ontvangen gelden in de 93ste Generalitijts Loterij. Toen al bekend als de Bataafse Loterij. Dit bedrag zou in 6 3-maandelijkse termijnen van fl. 50,- terug betaald worden. Te beginnen op 18-10-1802. De tweede keer leenden ze fl. 500,- aan koopmanswaar van Adam Isak Levij. Dat was op 12-7-1805. Het betrof een renteloze lening. Het gaat om o.a. katoen en kant. Er is hierbij geen terugbetaaltermijn afgesproken. Het onderpand bestaat uit meubels, andere huisraad en sieraden. Adam is trouwens hun schoonzoon en is ook bekend als Adam Izaks Koopmans. Mogelijk zijn Elkan en Adam broers, maar dat is nog niet bevestigd.

Haar naamsaanneming
Op 31-12-1811 nam Rebecca de naam van Straten aan. Zij deed dit trouwens niet zelf. Haar schoonzoon Adam Izaaks Koopmans deed dat voor haar en haar twee zoons. Zij was op dat moment ziek. Hoe haar twee dochters aan dezelfde naam zijn gekomen is niet bekend.

Haar vermogen
Haar leningen geven mogelijk de indruk dat ze een negatief vermogen heeft. Ze komt echter veelvuldig in de speciekohieren voor. Ze is dus kennelijk in staat belasting te betalen. Die belasting was opgebouwd uit vijf onderdelen. Rebecca betaalde 'hoofdgeld' en 'schoorsteengeld'. Hierbij een overzicht van wat zij betaalde:
Jaar nr. Naam Schoorsteen Hoofd Omslag
1784 4712 Salomon Isak, een Jood uit Groningenland 1 2 halve 6 gulden
1786 357 Salomon IJzaack 1 2 halve 6 gulden
1788 357 Salomon IJzaaks, overleden. De weduwe op pag. 80 nr. 4712 1 2 halve 6 gulden
1788 4712 Salomon Izaaks weduwe van pag. 60 nr. 357 1 1 halve 4 gulden en 10 stuivers
1790 4442 Salomon Izaks weduwe op pag. 41 nr. 252 ½   1 gulden en 10 stuivers
1790 252 Salomon Izaks weduwe van pag. 75 nr. 4442 1 1 half 4 gulden en 10 stuivers
1791 485 Salomon Izaks weduwe 1 1 half 4 gulden en 10 stuivers
1792 485 Salomon Izaks weduwe, inwonend met iemand anders en vertrokken naar Stavooren 1 2 hoofden 9 gulden
1798 242 Beerent Jacobs, komend van IJlst 1   3 gulden
1802 242 Beernt Jacobs   4 gulden en 10 stuivers
1805 242 Beernt Joseph   4 gulden en 10 stuivers
Kennelijk was 1792 hun beste jaar. Of dat tijdelijke vertrek uit Bolsward hen goed heeft gedaan is niet duidelijk.
Gerechtelijke akte tegen Salomon Ysaks.

Gerechtelijke akte uit 1779 tegen Salomon Ysaks, waarin hij werd beschuldigd van vervalsing van zijn attestatie, die hij gekregen heeft van de burgermeester van Esens in Oost-Friesland.